The Word Foundation
Goverana iri peji



THE

WORD

Vol. 20 JANUARY 1915 Nha. 4

Copyright 1915 naHW PERCIVAL

GHOSTS

(Inoenderera mberi)
Zvipoko Zvisina Kumboita Varume

KUNE chitendero chavose uye chagara chiripo, chokuti kune marudzi ezvisikwa asiri vanhu, uye asiri zvipoko zvavanhu vapenyu, kana kuti zvipoko zvavanhu vakafa. Zvisikwa izvi zvipoko zvisina kumbobvira zvave varume. Vanotumidzwa nemazita akasiyana-siyana: vamwari nehafu-vamwari, ngirozi, madhimoni, fairies, elves, spunkies, kelpies, brownies, nymphs, imps, hobgoblins, oreads, hyads, dryads, naiads, nereids, fauns, satyrs, succubi, incubi, elementals, gnomes, undines, sylphs, uye salamanders.

Munguva dzakapfuura, kudavira muzvisikwa zvakadaro kwakanga kuri munyika yose. Vashoma vaikahadzika kuvapo kwavo. Nhasi, munzvimbo dzine vanhu vakawanda, izvi zvinhu zvekutanga zviripo zvemunhu mungano dzakadhindwa uye mabhuku enyaya chete. Vanamukoti nanaamai, kana vachibva kunyika, vanongotaura nezvavo kuvadiki, asi mai Goose rhymes vane zvavanoda.

Chii chakaitika kumidzimu iyo muIndia wokuNorth America aidavira kuti inokonzera kudengenyeka kwenyika, mvura, madutu, mwoto, uye yakazadza masango, yaibuda mumadziva nomunzizi, yaitamba pamusoro pemapopoma uye yaitamba muchiedza chomwedzi, yaiita zevezeve. mumhepo, dzine zvimiro zvakaita semwoto zvaipenya mambakwedza matsvuku kana kuti nzira yezuva rainyura?

Ndekupi nymphs, fauns, satyrs, iyo yakatamba muhova nemasango eHellas? Vakatora chikamu uye vakava nenzvimbo muhupenyu hwevanhu vemazuva iwayo. Nhasi vanhu havazivi nezveaya masangano, kunze kwokuti munzvimbo dziri kunze, muScotland, Wales, Ireland, munzvimbo dzeCarpathian, anonzi ariko.

Maalchemists eArabia, France, England, Germany, vakanyora zvakanyanya nezve makirasi mana ezvekutanga, zvisikwa izvo vanhu vakaita zvemashiripiti emoto, mhepo, mvura uye pasi. Vamwe vealchemists, Geber, Robert Fludd, Paracelsus, Thomas Vaughan, Roger Bacon, Khunrath, vakataura nezvekuziva kwavo nezvisikwa izvi.

Zvinhu zvekutanga hazvifanirwe kufukunurwa ne scalpel yeanatomist. Magirazi ekukudza emudzidzi wezvinhu zvipenyu haazovhuri nzira yekugara kwavo, kana chubhu yekuyedza yekemisitiri ichavaratidza, zvavanoita, nzvimbo dzavo, nevatongi. Maonero enyama nemifungo yemazuva ano zvakavabvisa kwatiri, nesu kubva kwavari. Mafungiro epamusoro esainzi kune zvese zvisingabatike, zvisingaonekwe, uye zvisina kukosha kwekutengesa, anoisa kurambidzwa kune chero munhu angazotarisa uye kufunga kwakadzama kumakwikwi ekutanga. Kudzingwa muMiddle Ages nhasi kwakafanana mukudzingwa kwemunyengeri kubva pakati pevadzidzisi veyunivhesiti-vakapfeka-uye-vakadyiswa vesainzi. Kune vananyanduri nevanyori, rezinesi rinopihwa kuti vazvibatike nezvinhu zvisiri zvechokwadi izvi; zvinogona kunge zviri nekuti ivo vanotambura kuti vafadze.

Vadzidzisi vesainzi yemazuva ano vanoseka dzidziso pamusoro pevanhu vekutanga. Madzibaba esainzi yemazuva ano akagara patsoka dzaAristotle, aitenda mumarudzi ekutanga. Paracelsus naVon Helmont, vakawana zvinhu zvakakosha zvekemesitiri yemazuva ano, vakati vanokwanisa kuraira mimwe yemidzimu yezvisikwa.

Kubva kuvaGiriki tine huzivi hwedu, unyanzvi hwedu, chido chekudzivisa nheyo, uye zvishuvo zvedu zvekunaka. Hakusi kuva vakadzidza kunyomba kusiri kungotendawo zvako, asi kwaionekwa sechokwadi nevaGiriki ava.

Nyaya yezvipoko zvisina kumbobvira zvave vanhu, ichabatwa pano pasi pemisoro miviri yakafara: yekutanga, nzvimbo yavo mukushanduka-shanduka, nehunhu hwavo nezvavanoita; chechipiri, ukama hwavo nomunhu.

Nyaya ndeyematunhu mazhinji, ndege nenyika. Nyaya yenyika yakakamurwa zvakare kuva ndege dzakawanda nemadhigirii. Zvisikwa zvepanyika zvinoziva dzimwe nyika dzenyaya yenyika yavo, asi kwete ese ematunhu enyaya yenyika iyoyo. Mamiriro ezvinhu echinhu icho zvisikwa zvepasirese zvinoziva, kazhinji idzo dzakaipa chete dzenyaya yenyika iyoyo. Iyo nyaya yavanoziva ine chekuita nenyaya yemiviri yenyika iyoyo. Kuti vazive imwe nyaya kunze kweiyo yerudzi rwemiviri yavo, miviri yavo inofanirwa kutanga yaenderana nekubata kweimwe nyaya. Zvisikwa zvenyika yenyama hazvizive zvisikwa zvenyika yepfungwa, kana zvisikwa zvenyika yepfungwa, kana zvisikwa zvenyika yemweya. Imwe neimwe yenyika ndeyechimwe chinhu, uye chinhu ichocho inyaya yenyika iyoyo.

Chinhu chenyika imwe neimwe chakakamurwa kuita dzakasiyana nyika uye ndege. Pane chinhu chimwe chekutanga chenyika iyoyo, asi icho chekutanga hachizivikanwe kune zvisikwa zvenyika iyo inongoziva nezve ndege yavanoita mumiviri yavo. Nyika yedu yenyama yakakomberedzwa, yakapindwa, inotsigirwa, nedzimwe nyika nhatu, yepfungwa, yepfungwa, uye yemweya. Zvinhu zvenyika idzi inyika, mvura, mhepo, uye moto.

Nezvimiro izvi hazvirevi pasi ratinofamba pariri, mvura yatinonwa, mhepo yatinofema, uye moto watinoona semurazvo. Mukati mezviitiko izvi mune izvo izvo zviri-zvino zvisingazivikanwe zvinhu zvina zvinogona kuzivikanwa.

Nyika yemweya ndewe element yemoto. Chadenga chinoratidzwa chinotanga uye chinoguma munyika ino. Mariri munosanganisirwa dzimwe nyika nhatu dzakaratidzwa. Moto chinhu chemweya, chinhu chenyika yemweya. Moto ndiwo Mweya. Nyika yeMoto ndeyeKusingaperi. Munzvimbo yayo yakachena dzimwe nyika dzine nzvimbo dzadzo, imwe mukati meimwe. Mariri hamuna rima, nhamo, rufu. Pano vanhu vese vepasi rinoratidzwa vane mavambo nemagumo avo. Mavambo nemagumo ndechimwe muna Kusingaperi, Moto. Kutanga ndiko kuenda kunyika inotevera; kuguma ndiko kudzoka. Kune rumwe rutivi rusina kuratidzwa uye rutivi rwakaratidzwa rwenzvimbo yemoto. Moto wenyika iyoyo hauparadzi, haupedzi. Inopa zvisikwa zvayo nemoto, mweya wechokwadi, uye inovaita kuti vasafa. Nyaya iri munyika iyoyo inovanda kana kuti inogona. Moto isimba rinobata basa.

Mukati mechikamu chinoratidzwa chenyika yemoto, mune nyika yepfungwa. Nyika iyoyo, iyo nyaya inova chinhu chehupenyu, chinhu cheatomu, inharaunda yemhepo. Mhepo iyi haisi mhepo yedu yenyama. Ndicho chinhu chechipiri mune zvakaratidzwa muchadenga, uye parizvino hachizivikanwi nevaongorori venyama. Chinhu chacho kana kuti zvisikwa zvemudenga hazvigoni kunzwisiswa nepfungwa dzevanhu. Nharaunda yemhepo uye zviri mairi zvinonzwisiswa nepfungwa; nokudaro inonzi nyika yepfungwa. Havasi vese zvisikwa zvemweya element vane pfungwa. Nepo nzvimbo yemoto yaive yeKusingaperi, nyika yepfungwa inyika yenguva. Nguva ine mavambo ayo munyika yendangariro, iyo iri muchikamu chinoratidzirwa choKusingagumi. Munyika ino nguva dzehupenyu hwezvisikwa zvese munyika yehupenyu uye munyika mbiri dzepasi dzakadzorwa. Kune rumwe rutivi rusina kuratidzwa uye rutivi rwakaratidzwa rwedenderedzwa remhepo. Munyika yepfungwa hapana mafomu mupfungwa iyo zvisikwa zvepfungwa zvinoona kana kuziva mafomu. Munyika yepfungwa mune zvimiro zvendangariro, kwete zvimiro zvendangariro. Zvisikwa zviri munyika yemweya nepfungwa hazvina mafomu sekuona kwatinoita maitiro; maonero edu echimiro chiri nekuwanda, rondedzero, uye ruvara.

Mukati mehafu inoratidzwa yedenderedzwa remhepo pane denderedzwa remvura, nyika yepfungwa. Iyi ndiyo nyika umo pfungwa dzedu shanu dzinoshanda mairi. Chokwadi, iri pano inonzi mvura haisi musanganiswa wehydrogen neokisijeni. Nyaya munyika ino imolecular. Iyi inyika yezvimiro, yezvimiro. Nzvimbo yemvura ndiyo nyika yekunzwa uye manzwiro. Nyika yeastral inonzwisiswa mune ino psychic world, asi haina kubatana-yakakura nayo. Iyo inozivikanwa seye astral world, ndiyo yakadzika kana involutionary chikamu chedivi rinoratidzwa renyika yepfungwa. Chikamu chechikamu chemvura chine divi risingaratidzike uye rinoratidzwa.

Mukati merutivi rwunoratidzwa rwedenderedzwa remvura mune denderedzwa renyika. Kutenderera kwepasi uku harisi pasi redu chairo. Chinhu chepasi kana kuti denderedzwa renyika rine mativi aro akaoneswa uye asina kuratidzwa. Rutivi rwakaratidzwa rwedenderedzwa repasi pano rwunonzi nyika inobatika uye ine ndege ina, dzakasimba, dzemvura, dzine gasi, uye dzinopfuta, sedzinopenya. Kune dzimwe ndege nhatu dzedenderedzwa renyika, asi hadziuye mukati memutsara wepfungwa dzedu shanu, uye idzi ndege nhatu dzedivi risingaonekwe redenderedzwa renyika hatizvioni nesu.

Kuti aone zvinhu zviri pandege nhatu dzepamusoro kana dzisina kuratidzwa dzedenderedzwa renyika, munhu anofanira kunge akagadzira kana kuti akapiwa pakuzvarwa pfungwa dzakaenderana nendege nhatu idzodzo. Vanhu vanoona zvinhu, kana kunzwa kana kunhuwidza zvinhu zvisiri zvenyama, kazhinji vanofungidzira kuti vanoona munyeredzi; asi kutaura idi, kazhinji kazhinji, ivo vanonzwisisa pandege dzisingaoneki dzedenderedzwa renyika.

Chinangwa chechiratidziro ichi ndechekujekesa kuti nyika umo zvinhu zvekutanga zviri, zvinosvika kune mumwe nemumwe; uye kujekesa kuti denderedzwa renyika rinoumbwa nekupindwa sei nemamwe mabhora matatu. Chimwe nechimwe chezvikamu zvedzimwe nyika nhatu chiri kusangana nacho uye kuita kuburikidza nedenderedzwa renyika. Matunhu mana echinhu chinobatika, chakasimba, chinoyerera, chine mhepo, chinopisa, chinoenderana nemativi mana makuru ezvinhu zvina zvemidzimu, pasi, mvura, mweya, moto.

(Zvichaenderera mberi)