DEMOCRASI IYE SELF-GOVERNMENT

Harold W. Percival

CHIKAMU II

HUNHU

Kutendeseka uye kutaura chokwadi zviratidzo zvinosiyanisa zvehunhu hwakanaka. Kubvisa kwese kubva pakutendeseka uye kutaura chokwadi mufungwa uye chiito kunotungamira kune akasiyana matanho ekuita zvisiri izvo uye nenhema izvo zviratidzo zvinopesana zvevasina-chimiro chakanaka. Kutendeseka uye kutaura chokwadi ndiyo nheyo dzakakosha dzehunhu munyika yemunhu. Hunhu hwakagadziridzwa pane izvi nheyo hwakasimba pane kunamatira uye hwakanaka pane goridhe. Ipapo hunhu huchamira hwese miedzo nemiedzo; zvichaita zvakafanana pakubudirira sepakutambudzika; ichave yakafarwa mumufaro kana mukusuwa, uye ichave yakavimbika pasi pemamiriro ese uye mamiriro ezvinhu kuburikidza nezvinosangana nehupenyu. Asi hunhu pamwe nekukurudzira kunze kwekuvimbika uye kutaura chokwadi unogara usina chokwadi, wakasarudzika, uye usina kuvimbika.

Hunhu hunoratidzwa uye hunozivikanwa nehunhu hwavo hunosiyanisa, sekutambisa, hunhu, hunhu, hunhu, hunhu, hunhu, tsika, tsika, zvinoratidza rudzi rweunhu. Zvinowanzotaurwa kuti hunhu hunosarudzika hwemunhu hunogara huchave hwakaganhurwa hwemunhu iyeye. Izvo hazvigone kuve zvechokwadi, kana zvisina kudaro hunhu hunogona kugara hwakanaka; hunhu hwakaipa hunenge hwakaipa. Ipapo vatambi vakanaka havagone kuve vakaipa, kana vakaipa havave vakavimbika. Dai icho chaive chokwadi, chisiri-chakanyanya hachigona kuwedzera zvakanyanya, uye paisazove nemukana wekuti vave nani. Ichokwadi kuti hunhu kana hunhu hunoda kuenderera sezvinhu zvinosiyanisa zvehunhu. Asi hunhu mumunhu wese hune simba rekushandura hunhu hwawo uye hunhu nemaitiro ehurwere kana kuti akanaka, sekuda uye kana kwaanoda. Hunhu hauna kugadzirwa nemaitiro; maitiro anoumbwa uye anoshandurwa nehunhu. Zvinoda kushoma kushandira pasi kudzikisira uye kudzikisa hunhu, sekuenzaniswa nekuedza kurima nekunatsiridza uye kuchisimbisa.

Hunhu sekunzwa-uye-chishuwo cheiye Muiti mumunhu chinoratidzwa nezvakataurwa uye nezvinoitwa, sezvakanaka kana zvakaipa. Kunakisa kwehunhu kunobva pakufunga uye kuita zvinoenderana nekukara uye chikonzero. Chero pfungwa kana chiitiko chinopesana nekukara uye chikonzero, kune mutemo nekutongwa, kwakaipa. Kufunga zvisizvo kunovanza zvakanaka uye kunowedzera icho chisina kunaka. Kufunga kwakanaka kunochinja uye kubvisa zvakaipa uye kuratidzira iko iko. Nemhaka yemutemo uye kururamisira mune zvepasi uye nekuti kutendeseka uye kutaura chokwadi semisimboti iri mukati meDhier, kurongeka uye chikonzero zvichazokunda kusakendenga nekusarongeka kwehunhu mumunhu. Hunhu hunosarudza kururamisa izvo zvisiri izvo nekufunga kwakaringana uye kuita kwakarurama kana kuvanza izvo zvakanaka nekudaro zvikanganiso zvikaonekwa uye zviwande. Nguva dzose hunhu hunosarudza sezvavanofunga, uye kufunga sezvavanosarudza. Mbeu dzese kunaka uye zvakaipa, mafaro uye kurwadziwa, chirwere nekurapa, zvinobva uye zvakadzika midzi mune hunhu. Nekufunga uye nekuita, chimiro chinosarudza izvo zvainoda kuratidza.

Pasina kusiyanisa hunhu, izvo munhu zvaari zvingave zvisina huwandu hwechinhu. Munhu semushini haugone kuita hunhu; hunhu seMuitiro anoita murume-muchina. Hunhu hunokodzera uye hunosiyanisa chero chinhu chinogadzirwa. Uye chinhu chose chakagadzirwa chinotakura misiyano yekunzwa-uye-kwechido cheiye akatanga kana iye akachigadzira. Hunhu hwehunhu hunofemerwa kuburikidza neizwi reshoko rega rega rinotaurwa, nekutarisa neziso, kutaura kwechiso, kushamisika kwemusoro, kufambisa kweruoko, nhanho, kutakura kwemuviri uye kunyanya nemweya wemuchadenga unochengetwa uri mupenyu nekutenderera neizvi hunhu.

Hunhu hwega hwega, sekunzwa-uye-chishuwo cheiye Muiti mumunhu, pakutanga aive achisiyaniswa nekutendeseka kwawo uye kutaura chokwadi. Asi, nekuda kwezvavakaona nevamwe vatambi munyika, zvakachinja maitiro kuti ave sevamwe ayo aibata nawo, kudzamara mavara akasiyana sezvaari nhasi. Icho chiitiko chepakutanga chinodzokororwa nekunzwa-uye-chishuvo kweMuiti wese, nguva yega yega painouya munyika. Imwe nguva mushure mekunge Doer apinda mumuviri wemunhu kuti rigare mariri, rinobvunza amai vemuviri kuti vataure kuti ndiani uye chii uye chii, uye kwarwakabva uye kuti rakasvika sei pano. Amai vakanaka havazive kuti iye anobvunza mubvunzo haasi pano mwana. Akanganwa kuti pane imwe nguva akabvunza amai vake mibvunzo imwechete iyo Muitisi ari mumwana wake yaanobvunza iye. Iye haazive kuti anovhundutsa iye Muiti paanozviudza kuti ndomwana wake; kuti chiremba kana shumba yakauya naye kwaari; kuti ndiro zita raakange apa muviri uyo uri wemwana wake. Doer rinoziva kuti zvataurwa hazvisi zvechokwadi, uye zvinokatyamadzwa. Gare gare, inoona kuti vanhu havana kutendeseka nemumwe uye nazvo. Kana iye Muiti nekutaura nekuvimbika uye nekuvimbika achiudza izvo zvaakaita, kuti zvaisafanirwa kunge zvaitwa, muviri uri mukati unowanzotsoropodzwa uye dzimwe nguva kurohwa kana kurohwa. Saka, kubva pane zvakaitika, zvishoma nezvishoma zvinodzidza kusavimbika uye zvisiri zvechokwadi, muzvinhu zvikuru kana zvidiki.

Hunhu hunoshanduka kana kuramba kuchinja hunhu hwayo, sekusarudza hunhu kana huzvibvumira kuti huve. Izvi zvinogona kusarudza chero nguva mune chero hupenyu; uye chinoramba chiri hunhu hwacho kana kuti chinoshandura hunhu hwahunosarudza kuve nahwo nekufunga nekunzwa kunge uye zvazvinoda kuve. Uye inogona kuve nekuvimbika uye kutaura chokwadi seyakaipisirwa mamaki ayo nekuona kuva uye kuva iwo. Izvi zvakadaro nekuti kutendeseka uye kutaura chokwadi ndidzo nheyo dzeKurudyi uye Chikonzero, Mutemo uye Kururamisira, uko nyika ino pamwe nemimwe miviri iri muchadenga inotongwa, uye kune iyo Iye anoziva Muite wemuviri wese wevanhu inofanira kubatanidzwa. anogona kuve nemutoro, mutemo mukati make, uye nokudaro ave anoteerera mutemo wenyika maanogara.

Sei iye Doer mumunhu angave akafananidzwa neKukodzera uye Chikonzero kuti mumwe anogona kufunga uye kuita nemutemo uye neruramisiro?

Ngakuve nekunzwisisika kwakajeka: iko kurongeka uye chikonzero ndihwo Mufunga, uye kuzivikanwa uye kuziva Muzivi, wekusinga peri weKutatu Kuzvidzikisira wazvo, seMuiti mumuviri, chikamu chakakosha.

Kuti ubatanidzwe, Doer inofanirwa kuzvibatanidza. Kurudyi ndiwo mutemo usingaperi kubudikidza nenyika dzese. Mumunhu ihana. Uye hana inotaura sechiyero cheruzivo rwekakodzera maererano nechinhu chero chetsika. Kana hana ichitaura, iwoyu mutemo, iko kuripo, iko kunzwa kweAnoita kunofanira kupindurwa nako uye kwaanofanira kuita kwakasununguka kana kuchizozvikanganisa nekurongeka uye kuva nechimiro chakasarudzika nekutendeka. Uku kunzwa kwacho kunogona uye kuchaita kana ikasarudza kuteerera uye kutungamirirwa nehana, seyowo inozviratidza yega yega ruzivo rwemukati rwekurudyi, maererano nechinhu chero chetsika kana mubvunzo. Kunzwa kweAnoita mumunhu kashoma, kana paine, kunotarisisa kune hana yake. Panzvimbo pekubvunza uye nekuteerera kwehana, kunzwa kunopa kutarisisa kwavo kune zvinoratidzika kubva kune zvakasikwa zvinhu zvinouya kuburikidza nemanzwiro, uye izvo zvinoratidzira kunzwa kunonzwa sekunzwa. Kupindura kune kunzwa, kunzwa kunotungamirirwa uye kutungamirirwa nemanzwi kune izvo zvinhu zvekunzwa uye kutevera kwavanotungamira; uye pfungwa dzinopa chiitiko, hapana chinopfuura chiitiko. Uye iyo huwandu hweese ruzivo ndeye expediency. Kujekesa mudzidzisi wehunyengeri nekunyengera. Naizvozvo, nekukwenenzvera semanzwiro ayo emutemo anotungamirwa munzira dzehunyengeri uye pakupedzisira havakwanisi kuzvidzikisira kubva pazvinhu zvinopinda mairi.

Zvakanaka saka, chii chinonzi Justice? Abstractly, uye seyakafanana, Kururamisira iko kwakaenzana kutonga kwemutemo weKwakanaka munyika dzese. Kune iye Muiti mumunhu, Kururamisira chiito cheruzivo zvine chekuita nenyaya, mukuteerana nemutemo weRudyi. Kune izvi, kuchiva kunofanira kupindura, uye kunofanira kudaro, kana kuri kuzviisa kune Chikonzero uye kusiyaniswa nekureva chokwadi. Asi kana chishuvo cheMuitiro chiri mumunhu chikaramba kuteerera Chikonzero, chinobva charamba mutemo weKurudyi, nekunzwa kwacho kungafarirwa. Panzvimbo yekusarudza kuve nemazano eChikonzero, shungu unokurudzira kusimudzira kuendesa izvo zvinonzwikwa zvekunzwa izvo zvinotevera zvinotevera, uye usingagare uchiteerera expediency nezvezvainofanira kana kusafanira kuita. Pasina Chikonzero, chishuwo chinoita simba raro uye, kuita mukana, zvinotora nzvimbo kuti Kururamisira ndeye kuti iwane icho chaunoda. Izvo zvichapaza kana kukanganisa kuwana icho chaunoda. Ipapo hunhu hweMuitiri mune munhu unobata mutemo nekurongeka nekuzvidza, uye muvengi kune chokwadi.

Simba isimba rayo rezvinhu zvakasikwa kuburikidza nemanzwiro ezvisikwa. Simba nderechinguvana; haigoni kuvimbwa nayo.

Hunhu hune chiremera chayo mumutemo neJustice mukusingaperi kweruzivo, apo pasina kusahadzika.

Hunhu hunofanirwa kuzvitonga, kuitira kuti iite zvakaringana uye isanyengerwe, zvikasadaro izvo zvinhu zvemukati kuburikidza nemanzwiro zvicharamba zvichishatisa uye kuita muranda.

Iye Muiti anogona kwenguva yakareba kutonga uye achitongwa nechisimba kubva kunze, pachinzvimbo chekuzvitonga nesimba retsika mukati kubva mukati. Asi hazvigone kudaro. Iye Doer anofanira kudzidza uye achadzidza kuti sezvo inokunda nechisimba, saka ichave ichipidzvanywa nechisimba. Iye Doer akaramba aramba kudzidza kuti Mutemo usingaperi uye Kururamisira anotonga nyika; kuti irege kuramba ichiparadza miviri yainogara mairi, uye icidzokororwe patsva pasi; kuti inofanira kudzidza kuzvitonga nesimba retsika rezvakanaka uye chikonzero kubva mukati, uye kuwirirana nekutonga kwakanaka kwenyika.

Nguva ikozvino iripo, kana ichava pamberi, apo Muiti haachazoshanda kuparadza kwemiviri yake. Iye Muiti mumunhu achaziva kuti ndiko kunzwa uye kuziva simba riri mumuviri; ichanzwisisa kuti ndiyo yega yakadzingwa Muto weFunga uye Anoziva yeyavo isingafi yeVatatu yeVamwari. Iye Doer achaziva kuti zviri mukati mawo, uye mukufarira kweVaiti vese vari mumiviri yevanhu, kuzvitonga neKukodzera uye Chikonzero kubva mukati. Ipapo ichaona nekunzwisisa kuti nekuzvitonga-pachavo ine zvese zvekuwana, uye hapana chekurasa. Vanzwisise izvi, vanhu vanokura nehana kusvika pakuona nekunzwa nekuravira uye nekunhuwa kwepasi idzva. Uye kuchava neruzhinji rukuru sezvo mumwe nemumwe achizvitonga uye achigadzira pasi sebindu, mukati muchave nekunzwisisa uye rudo, nekuti mumwe neumwe Muiti anozoziva yake yekufunga uye inoziva uye ichafamba nesimba uye murunyararo. . Iyo yemangwana nyika ichaunzwa mune iripo nekusimudzirwa kwevanozvitonga mavara. I-kuzvitonga-hurumende ihwo hwayo vimbiso yesimba uye kuvimba nekuvimbika kwehunhu. Hunhu nehurumende zvinofanirwa kuve uye zvichapedzeredzwa neizvoga-hurumende.